Ortega: Jose Ortega y Gasset (?)
Mecusi (bilim çevreleri)
tersa (bilim çevreleri): Tersa = Hıristiyan.
katolik bilim çevreleri
katolik bilim çevreleri
Baki Efendi: Milâdî 1526–1600, Divan Edebiyatı şairimiz. Kadılık, kazaskerlik görevlerinde bulunduktan sonra şeyhülislâm olmak istemiş fakat bu isteği kabul edilmemiştir.
Yehudi Menuhin: 1916–1999, Rus asıllı Yahudi keman virtüözü. Öldüğünde İngiliz vatandaşı ve Lordlar Kamarası üyesiydi.
şeytan (3 defa)
NASA: (National Aeronautics and Space Administration - Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) ABD’nin uzay programı çalışmalarını yürütmek amacıyla 1958’de yapılandırılmış kurum.
BAYKONUR: Baykonur Uzay Üssü. Sovyetler Birliği döneminde Kazakistan’ın Baykonur kasabası yakınında, bozkırda 1955’te kurulmuş olan dünyanın en eski ve en büyük üssü. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Kazakistan sınırlarında kalan üs, Rusya Federasyonu tarafından 2050 yılına kadar kiralanmıştır.
Pe Te Te pulu: PTT pulu.
Türk (4 defa): İsmet Özel terminolojisinde Türk, bir ırkı değil, karakteri temsil eder. “Kâfirle çatışmayı göze alan Müslüman’a Türk denir.”
Çinli (2 defa)
Avrupalı
Çin Seddi: Çin’in kuzeybatısı boyunca uzanan ve yapımı İÖ 3. yüzyıla kadar uzanan set. 17. yüzyıla kadar Çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir.
Danimarkalı hakem (?)
Dandanakan hisarı: Merv şehri civarında Dandanakan Savaşı’nın (milâdî 1040) yapıldığı yerde bulunan hisar. Savaş Selçuklularla Gazneliler arasında vuku bulmuş ve Gaznelilerin mağlûbiyetiyle neticelenmiştir.
Nil –mavisi-: Afrika’da bulunan ve Mısır’dan Akdeniz’e dökülen nehir.
Katmandu: Nepal’ın başkenti.
Norveçliler
Madagaskarlılar
Çin (4 defa)
Çin-Maçin: Çin ü Maçin; Çin ve Çin’in güney kısmı.
Avrupa (5 defa)
Padam padam padam: Edith Piaf şarkısı.
Bombay: Yeni ismiyle Mumbai. Hindistan’ın en büyük şehri.
Novalis: 1772–1801, Alman şair. Asıl ismi Georg Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg’dir.
Bandırma: Balıkesir’in Marmara denizine kıyısı bulunan liman ilçesi.
Haşim: Şair Ahmet Haşim, milâdî 1884–1933.
Nâci: Şair Muallim Nâci, milâdî 1850–1893. Asıl ismi Ömer’dir.
Pirene şatoları: Pireneler, Fransa ile İspanya arasındaki sınırı da oluşturan dağ silsilesidir. Dağların Güneybatı Fransa kısmında, 1209’da düzenlenen Haçlı seferiyle büyük oranda katledilen Katharların şatoları vardır. Katharlar Hz. İsa’nın Allah’ın oğlu olduğunu kabul etmiyorlardı.
Baudelaire: Charles Baudelaire, 1821–1867. Modern şiirin öncüsü kabul edilen Fransız şair.
Türklük (2 defa)
Türkiye
Türkiyemiz
İstanbul (2 defa)
Hint (2 defa): Hindistan.
Sudan: Mısır’ın güneyinde yer alan, Müslümanların yaşadığı Afrika ülkesi.
And dağları: Güney Amerika’nın bütün batı kıyısı boyunca uzanan dünyanın en büyük sıradağlar zinciri.
Volare: İtalyan müzisyen Domenico Modugno’nun bestelediği şarkı.
Sanremo: İtalya’nın Fransa sınırında bulunan sahil kenti.
Niagara: Niagara şelâlesi. ABD ile Kanada arasındaki Niagara nehrinde bulunan Kuzey Amerika’nın en büyük şelâlesi.
Babtist: Protestanlığın bir kolu olan Babtist inancına mensup kişi.
Mormonlama: Mormon, 1830’da ABD’de Ahir Zaman Azizleri İsa Mesih Kilisesi adıyla oluşturulan dinin üyelerine verilen isimdir. Mormonluk bir çiftçinin oğlu olan Joseph Smith’in Moroni adlı meleğin kendisine Moroni Kitabı’nı verdiğini söylemesiyle ortaya çıkmıştır. Merkezleri Utah eyaletinin Salt Lake şehrindedir.
Toronto: Kanada’nın en büyük şehri. Nüfusunun yarıdan fazlasını göçmenler oluşturur.
Roma (8 defa): Roma İmparatorluğu. Ayrıca İtalya’nın başkenti.
Kızıl Maske: 1936’da Amerikalı yazar Lee Falk tarafından çizilen ilk özel kostümlü çizgi roman kahramanı.
Afrikamız
Mandrake: 1934’te Lee Falk’un kaleminden çıkan çizgi roman kahramanı.
Gene Autry: The Singing Cowboy filmiyle özdeşleşmiş Amerikalı aktör.
Lone Ranger: 1966–1969 yıllarında yapılmış, Türkiye’de Maskeli Süvari ismiyle yayınlanan çizgi romandan uyarlanma çizgi film.
Allah (7 defa)
Atlantik (2 defa): Afrika ve Avrupa’yı Amerika kıtasından ayıran okyanus, Atlas okyanusu.
Cherbourg: Fransa’nın kuzeyinde denize kıyısı olan bir şehir. 2000 yılında Cherbourg-Octeville olarak ismi değiştirilmiştir. Ayrıca 1964 Fransa-Almanya ortak yapımı Cherbourg Şemsiyeleri adlı müzikal bir film vardır. Film Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülü kazanmıştır.
Atlantik ötesi (3 defa): Amerika Birleşik Devletleri.
Rus onbaşı Mikayil Timofeefiç Kalaşnikof: d. 1919. Kendi adıyla anılan Kalaşnikof silâhlarını yapan ve korgeneralliğe terfi ettirilen Rus asker.
Başvekil Adnan Menderez: Milâdî 1899–1961, Ali Adnan Ertekin Menderes. 1950–1960 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı yapmış siyasetçi. Türkiye’nin başına getirilen en büyük felâket olan 27 Mayıs 1960 darbesiyle tutuklanmış ve bir yıl sonra idam edilmiştir.
Mozkofa: Moskova. Önceleri Sovyetler Birliği’nin, şimdi Rusya Federasyonu’nun başkenti.
Te Ka Pe: Türkiye Komünist Partisi.
Vietkong: Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi. Vietnam Savaşı’nda ABD ve Güney Vietnam’a karşı Kuzey Vietnam’ı desteklemiştir.
Ka Ge Be: KGB. 1954’te kurulan SSCB gizli servisi. Sovyetler Birliği’nin çökmesiyle 1991’de feshedilmiştir.
ÇEKA: Ekim Devrimi akabinde 20 Aralık 1917’de kurulan Sovyetler Birliği’nin ilk güvenlik teşkilâtı. Tam adı “Bütün Rusya'nın Karşı Devrim ve Sabotajla Mücadele Olağanüstü Komisyonu”yken 1918 yılında ismi “Bütün Rusya’nın Karşı Devrimle, Vurgunculuk ve Rüşvetle Savaşma Olağanüstü Komisyonu” olarak değiştirildi.
Beria: Lavrentiy Pavloviç Beria. Stalin döneminde ÇEKA’nın başında olan ve temizlik gerekçesiyle katliamlar yapan kişi. Stalin’in ölümünden sonra altı ay kadar başkan yardımcılığı yapmış, akabinde emperyalizmin ajanı olmak suçlamasıyla öldürülmüştür.
Red Rudy: Alfred Willi Rudi Dutschke (Kızıl Rudy), 1940–1979. 1968 eylemlerinde Almanya’da öğrencilerin başını çekmiştir.
Himmler: Heinrich Himmler, 1900–1945. Nazi Almanya’sında SS liderliği yapmış ve Yahudi katliamlarından sorumlu tutulmuştur. Hitler ABD ve İngiltere’yle barış görüşmeleri yürüttüğünü öğrenince Himmler’i vatan haini ilân etmiş ve intihar etmeden bir gün önce bütün yetkilerini elinden almıştır. 1945’te tutuklu haldeyken ağzındaki siyanürlü kapsülü içerek intihar etmiştir.
Josef Stalin: 1879–1953, Gürcü asıllı komünist lider. Lenin’in ölümünün ardından 1922’de SSCB’nin başına geçmiş ve 1953’te ölünceye kadar bu görevde kalmıştır.
Konrad Adenauer: 1876–1967, Alman devlet adamı. Federal Almanya’nın ilk şansölyesidir. 1949’dan 1963’teki istifasına kadar şansölyelik görevini yürütmüştür.
Arsa sahibinin oğlu Şakir ya da Şadi (?)
Huriye (?)
The Great Pretender: Amerikalı aranjör Buck Ram’a ait 1955 tarihli şarkı.
Smoke Gets In Your Eyes: Bestesi Amerikalı şarkıcı Jerome Kern’e ait olan 1933 tarihli şarkı.
Yuri Gagarin: 1934–1968, Sovyet kozmonot. 1961’de uzaya çıkmış ve uzaya ilk giden insan unvanını kazanmıştır.
Tonto: The Lone Ranger (Maskeli Süvari) adlı 1966–69 yıllarında yapılmış çizgi filmin Kızılderili kahramanı.
biz Türkler (2 defa)
Apollon: Yunan mitolojisinde Zeus’un oğlu, Artemis’in ikiz kardeşi; müziğin, sanatın, şiirin tanrısı. Aydın’ın Söke ilçesine bağlı Yenihisar köyü civarında Apollon Tapınağı mevcuttur.
Peloponez Savaşları: İÖ 431’den 404’e kadar Atinalılar ile Spartalılar arasında yapılan ve Atina’nın mağlûbiyetiyle sonuçlanan savaşlar. Savaşların sebebi aristokrat olan Spartalılarla demokrat olan Atinalıların birbirlerine karşı besledikleri husumettir.
Ragnarök Savaşları: Ragnarök, İskandinav mitolojisinde kıyamet günüdür. Mitolojiye göre her yerde savaşlar olacaktır.
Pön Savaşları: İÖ 264–146 yılları arasında Kartaca ile Roma arasında Akdeniz’de hâkimiyet kurmak amacıyla yapılan savaşlar. Üçüncü Pön Savaşı’nda Kartacalılar tamamen mağlûp oldular ve Kartaca şehri Romalılarca istilâ edildi. Pön kelimesi Latince kökenlidir ve Kartacalı anlamına gelir.
Güller Savaşı: İngiltere’de 1455–1485 yılları arasında vuku bulan ve yönetimi ele geçirmek amacıyla yapılan iç savaştır. Savaşa bu adın verilmesinin nedeni, savaşa neden olan York hanedanının armasının beyaz gül, Lancaster hanedanının armasının ise kırmızı gül olmasıdır.
Yüz Sene Harpleri: 1337–1453, İngiltere ile Fransa arasında 14. ve 15. yüzyıllarda 116 sene devam eden savaşlar.
Otuz Sene Harpleri: 1618–1648, Katolik Kutsal Roma İmparatorluğu’na karşı Protestan Alman prensliklerinin başlattığı ve Avrupa’da birçok devletin iştirak ettiği savaşlar. Savaşların sonuçlarından biri olarak, Almanya’yı oluşturan Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu her biri hükümran olan birçok küçük devlete ayrılmıştır.
antikite çağları: Tarihin başlangıcından erken dönem orta çağa kadar devam eden çağlar.
orta çağ: Milâdî 4. yüzyıl ortalarındaki Kavimler Göçü ile başlatılıp Türklerin İstanbul’u fethi ile milâdî 1453’te sona erdirilen dönem.
Suriye çölü: Bugünkü Suriye, Irak, Ürdün ve Suudi Arabistan topraklarında bulunan 457 km. enindeki, 153 km. boyundaki çöl.
istiklâl: İstiklâl Marşımız.
talea’l-bedru: Rasulullah’ın hicretinde, onun Medine’ye gelmesini sabırsızlıkla bekleyen Müslümanların Rasulullah’ı gördüklerinde söyledikleri ilâhi. İlâhi yıllarca unutulmuş, Dede Efendi tarafından bestelenerek tekrar meşhur edilmiştir. İstiklâl Marşı Derneği, millî marşımız olan İstiklâl Marşı’nı taleal-bedru bestesiyle okumaktadır.
Etrüsk harfleri: Etrüskler İtalya’da İÖ 6. yüzyıla kadar yaşamış bir millettir. Etrüsk alfabesi 22 harflidir.
Hintçe: Hindistan’ın ana dili.
Salacak: Üsküdar’da Kız Kulesi’nin karşısındaki semt.
Nuh nebi: Hz. Nuh.
Albert Einstein: 1879–1955, Yahudi asıllı Alman fizikçi, atom bombasının tasarımcısı.1933’te Almanya’yı terk etmiş ve ABD’ye yerleşmiştir.
Babette s’en va-t-en guerre: Christian-Jaque imzalı 1959 yapımı Fransız filmi.
Marlbrough s’en va-t-en guerre: 18. yüzyıl başlarında, muhtemelen İspanya Veraset Savaşları esnasında bestelenen temposu yüksek bir Fransız halk türküsü. Dostoyevski’nin Suç ve Ceza’da anlattığına göre özellikle Fransız aristokratları şarkıyı çocuklarına ninni olarak okurlarmış. Ayrıca Heinrich Reimers’in naklettiğine göre 3. Selim bu şarkıyı severek dinlermiş ve bu yüzden şarkı İstanbul’da da yaygınlık kazanmış.
Hâbil: Adem aleyhisselâm’ın çocuğu. Kardeşi Kabil tarafından öldürülmüştür.
Sigismund Freud: Sigmund Freud, Yahudi asıllı Avusturyalı nörolog. Psikanaliz öğretisini geliştirmiştir.
Birinci Dünya Savaşı: Milâdî 1914–1918 yıllarında vuku bulan savaş.
lâfz-ı Lehçe-i Osmanî
Seferberlik: Biz Türklerin 1. Dünya Savaşı'na verdiği isim.
İyon: İyonlar ilk çağda Anadolu’nun batı kıyılarında yaşamış bir millettir.
Dor: Dorlar da tıpkı İyonlar gibi ilk çağda Anadolu’nun batı kıyılarında ve Girit, Rodos gibi adalarda yaşamış bir millettir.
Müjgan (?)
Ankara
Yaradan: Allah.
Romalı kumandan (?)
Tipsy Pepsi Toe hanedanı (?)
Belçika kralı (?)
Çar: Rus çarı.
Kayzer: Alman kayzeri.
Khalifa: İslâm halifesi.
O Freunde, nicht diese Töne: Hermann Hesse’nin 3 Kasım1914 tarihinde Neuen Zürcher adlı gazetede yazdığı, Almanya’da eleştirilere konu olan yazısının serlevhası. Hesse’nin kullandığı bu başlık, Schiller’in “Ode an die Freude” adlı şiirinin Beethoven tarafından uyarlanıp senfoni haline getirilmiş eserinin ismidir.
Rus
Fransız
Fransız millennialist: Millennializm, Hıristiyan inancında kıyametten önceki bin yıllık dönemi belirtir. İnanışa göre bu dönemde Hıristiyanlık herkes tarafından kabul görmüş olacaktır.
Teşrinievvel sertliğinde Rus (istiklâli): Teşrinievvel, Ekim yerine kullanılıyordu. Burada Ekim Devrimine bir gönderme var.
Türk istiklâli: İstiklâl Harbi neticesinde Türkiye topraklarının ikinci kez vatanlaştırılması, tekrar sadece Müslümanların sözünün geçtiği bir yer haline gelmesi.
inkılâp müfredatı: Cumhuriyet inkılâplarının eğitim-öğretimi.
Mısırlılar
Fransızlar
Kerime Nadir: Milâdî 1917–1984, melodramatik romanların yazarı.
GESTAPO: Hitler döneminde kurulan ve 2. Dünya Savaşı’nın bitimine kadar faaliyet gösteren Alman gizli servisi.
Venedik çirkefi (?)
Immanuel Kant (2 defa): 1724–1804, Alman filozof. Şu anda Rusya’ya sınırı olmayıp da Rus toprakları olan Königsberg’de (Rusça ismiyle Kaliningrad) doğmuş ve ölmüştür.
Bin yüz doksan sekiz Hicri: Milâdî 1783–1784 senelerine tekabül ediyor. Kant’ın, “Aydınlanmakta olan bir çağdayız.” lâfını söylediği zaman dilimi.
Duraklama devri: Milâdî 1579’da Sokullu Mehmet Paşa’nın ölümünden 1699 Karlofça Antlaşması’na kadar süren dönem olduğu kabul edilen Osmanlı Devleti Duraklama Devri.
Beethoven: Ludwig van Beethoven, 1770–1827. Alman bestekâr.
illuminati: Almanya’da 1776’da gizlilik esasıyla kurulmuş topluluk. Üyelerinin görünürde “aydınlanarak dinsel dogmalardan uzaklaşmak” gibi amaçları vardır. Alman filozof Hegel de illuminati üyesiydi. Örgüt halen faaldir.
Jackson Pollock: 1912–1956, ABD’li ekspresyonist ressam.
Hulefauraşidin: Rasulullah’ın vefatından sonra Müslümanlara idarecilik yapmış dört büyük halife. Bunlar, Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali’dir.
Anton Bruckner: 1824–1896, Avusturyalı besteci.
Goethe: Johann Wolfgang von Goethe, 1749–1832. Alman edebiyatçı.
Almanca
Kızılırmak (3 defa): Sivas Kızıldağ’dan doğup Bafra burnundan Karadeniz’e dökülen, tamamı Türkiye toprakları içinde yer alan en büyük nehir.
Yunus / Yunus Emre (2 defa): Milâdî yaklaşık 1240–1321. Türkçenin ve Türk şiirinin babası.
Homeroscul bir merhaba: Homeros, Antik dönemde Batı Anadolu topraklarında yaşamış İyonyalı şair. Şiirin bilinen ilk temsilcisi.
Pisagor: İÖ yaklaşık 570–495’te yaşamış İyonyalı filozof, matematikçi.
Pindar: İÖ yaklaşık 522–443’te Yunanistan’da yaşamış şair.
Bela Bartok havarileri: Bela Bartok, 1881–1945. Macar besteci, halk müziği derleyicisi. Macar müziğinin köklerini araştırmak amacıyla 1936’da Türkiye’ye gelmiş, Anadolu’yu dolaşmış, bilhassa Çukurova yöresi türkülerini asistanlığını yapan Ahmet Adnan Saygun’la birlikte notaya dökmüştür.
Poe: Edgar Allan Poe, 1809–1849. Amerikalı şair, öykücü.
Pound: Ezra Pound, 1885–1972. Amerikalı şair. 2. Dünya Savaşı’nda Mussolini’ye verdiği destek nedeniyle ABD’de vatan haini ilân edildi.
Ginsberg: Irwin Allen Ginsberg, 1926–1997. Beat kuşağının Amerikalı şairi. “Amerika” adlı ABD karşıtı şiiriyle öne çıkmıştır.
Amerika (3 defa): ABD.
Thomas: Thomas Stearns Eliot (?)
Theodore Roethke: 1908–1963, Amerikalı şair.
Buda: Gautama Buddha, İÖ yaklaşık 563–483. Budizm’in kurucusu. Hindistan’da yaşamıştır.
Mack the knife: Bertolt Brecht’in yazdığı ve Kurt Weill’in bestelediği, orijinal ismi “Die Moritat von Mackie Messer” olan opera şarkısı.
okyanusun Birleşik Devletler kıyısı: Atlas Okyanusu’nun ABD kıyısı.
Magog: Tevrat'ta geçen ve Nuh'un oğlu Yafes'in soyundan olduğu belirtilen kişi.
Mesotes: Aristoteles literatüründe doğru olan orta yol.
Konstantin (2 defa): 272–337, I. Konstantin. Roma İmparatorluğu’nun başkentini Roma’dan Byzantion’a (Konstantinopolis, İstanbul) taşımıştır. Doğu Roma’nın ilk imparatoru kabul edilir.
(Konstantin’in) annesi Helena (2 defa): Azize Helena. Roma imparatoru Konstantius Chlorus’un karısı ve Doğu Roma imparatoru I. Konstantin’in annesi.
Valide Sultan: Osmanlı padişahlarının saltanatları esnasında annelerine verilen unvan.
Türkoğlu: Türk oğlu.
finuculi funicula: Funiculi Funicula. Peppino Turco tarafından yazılmış ve Luigi Denza tarafından 1880 yılında bestelenmiş şarkı.
Lincoln versus Abraham: Abraham Lincoln, 1809–1865. Cumhuriyetçi Parti’nin ilk, ABD’nin 16. Başkanı.
İffet: Kız ismi.
Karaköy: Beyoğlu’nun semti.
Afyon
Malatya
Havva (2 defa): Hz. Adem’in karısı.
Hitit kıyafeti
Âdem aleyhisselâm
Kartezyen felsefe: Kartezyen, Descartes’in Latince ismi olan Renatius Cartesius’tan türetilmiş bir kavramdır. Kartezyen felsefe, düalist bakış açısıyla hayatı ikiye bölmüştür (madde/ruh, dünya/ahiret gibi).
Âdem: Hz. Adem, ilk insan ve ilk peygamber.
Kırım sahilleri: Kırım, Karadeniz’in kuzeyindeki yarımadadır. Şu anda Ukrayna sınırlarındadır.
Kırım Harbi: Milâdî 4 Ekim 1853 – 30 Mart 1856 tarihlerinde Osmanlı’yla Rusya arasında yapılan harp. Başta İngiltere olmak üzere bazı Avrupa devletlerinin Osmanlı’yı ilk defa borçlandırarak borç yükü altına soktuğu savaştır.
Tennessee valsi: Tennessee, ABD’nin eyaletlerinden biridir.
milâdi bin dokuz yüz kırk beş: 2. Dünya Savaşı’nın sona erdiği ve ABD’nin savaşın mutlak galibi olarak dünyada tek güç olduğunu ilân ettiği tarih.
Federal Reserve: ABD Merkez Bankası. 1. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde 23 Aralık 1913’te kurulmuştur.
Paris: Fransa’nın başkenti.
Berlin: Almanya’nın başkenti.
Pankow: Berlin’in ilçesi.
İtalyan şehirleri
Richter konserleri: Sviatoslav Teofilovich Richter (?)
Homeros: Antik dönemde Batı Anadolu topraklarında yaşamış İyonyalı şair; şiirin bilinen ilk temsilcisi.
mortgage bunalımı: ABD’de 2007’de baş gösteren ve tüm dünyayı etkileyen kriz.
Montmartre: Paris’te sanatsal etkinliklerle özdeşleşen semt.
New Orleans: ABD’nin Louisiana eyaletinin en büyük kenti. Özellikle jazz ve blues müziklerle anılır.
Taç Mahal: Babür İmparatorluğu döneminde milâdî 1652’de imparatorluğun başkenti olan Hindistan’ın Agra şehrinde Jumna nehrinin kıyısına yapılan türbe. Türbe Şah Cihan'ın hanımı Ercümend Banu’nun ölümü üzerine, onun hatırasına binaen yapılmıştır. Türbenin mimarları Mimar Sinan’ın talebeleri Mehmet İsa Efendi ve Mehmet İsmail Efendi ile yapıdaki yazıları yazan Hattat Serdar Efendi İstanbul’dan getirtilmiştir.
Hatice: Hz. Hatice (?)
Türk ili
Pierre Mendés-France: 1907–1982, Yahudi kökenli sosyalist Fransız politikacı. 1954–1955 yıllarında sekiz ay kadar başbakanlık yapmıştır. Fransa’nın Grenoble şehrinde ismini taşıyan bir üniversite vardır.
Avustralya: Güney yarımkürede Okyanusya kıtasında bulunan ülke.
Yippi: Yippie, ABD’de 31 Aralık 1967’de kurulan protest Youth International Party üyelerine verilen isim.
Yugoslavya: Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin 1992’de yıkılmasının ardından bir kısmı hemen, bir kısmı daha sonra ortaya çıkan devletler şunlardır: Bosna Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Slovenya, Makedonya, Karadağ, Kosova.
Efes: İzmir’in Selçuk ilçesinin 3 km uzağında bulunan, Roma İmparatoru Augustus zamanında Asya eyaletinin başkenti olmuş ve nüfusu o dönem 200.000 kişiyi aşmış yerleşim yeri. Efes’te Bülbüldağı’nda bulunan Meryem Ana Kilisesi, Hıristiyanlarca Hz. Meryem’in son yıllarını geçirdiği yer olarak kabul edilmekte ve hac yeri olarak benimsenmektedir.
Yemen: Şu anda Suudi Arabistan’ın güneyinde bulunan, Kızıldeniz’e kıyısı olan ülke.
Brezilya: Güney Amerika’nın en büyük ülkesi. Resmî dili Portekizcedir.
Portekizce
Volkswagen: Almanya’da Hitler döneminde 1938’de üretilmeye başlayan, “halkın arabası” anlamına gelen otomobil.
Amerikanvari
Whitman: Walt(er) Whitman, 1819–1892. ABD’li şair.
Thoreau: Henry David Thoreau, 1817–1862. ABD’li şair, yazar.
Mallarmé: Stéphane Mallarmé, 1842–1898. Fransız şair.
Et ve Balık Kurumu: 1 Ekim 1952 tarihinde yapılandırılan devlet kurumu. 1992’de özelleştirme kapsamına alınmış, EBK’nın birçok şubesinin özelleştirilmesinin ardından 2005’te özelleştirme kapsamından çıkarılmıştır.
Ramazan: Hicrî takvimde dokuzuncu sırada bulunan oruç ayı. Kur’ân-ı Kerîm bu ayda nazil olmaya başlanmıştır.
Muharrem: Hicrî takvimde senenin ilk ayı. 1 Muharrem hicrî yılbaşıdır.
Patrik: Bartholomeos (?)
Azerice
Azeri tar (?)
Hasan Ferit Anlar: Milâdî 1906–1978, Çağdaş Türk Müziği bestecisi. Eserleri arasında kanun konçertosu vardır. Türk Beşleri’nden.
Faruk Nafiz: Faruk Nafiz Çamlıbel, şair, milâdî 1898–1973. Beş Hececiler’den öne çıkanı. Demokrat Parti milletvekili olduğu için 1960 ihtilâlinde Yassıada’da yargılanmıştır.
Yassıada: Marmara Denizi’nde İstanbul civarında bulunan ada. 27 Mayıs 1960 ihtilâlinde Demokrat Partililerin yargılandığı ada olarak ünlenmiştir.
Kölnischwasser: Almanya’nın Köln şehrinde bulunan ve kolonyaya adını veren firma.
Yedi askı: Arapların cahiliye döneminde Kâbe’nin duvarına astıkları yedi şiir, muallâkat-ı seb’a.
Arapça
Beyaz Saray: White House. ABD başkanlarının Washington’daki resmî ikametgâhı.
Stars & Stripes: ABD bayrağına Amerikalılarca verilen isim.
Merih: Diğer ismiyle Mars. Güneş Sistemi’nde Dünya ile Jüpiter arasında yer alan gezegen.
Eskimolar: Grönland, Alaska, Doğu Sibirya ve Kuzey Kanada’nın bilhassa Hudson Körfezi kıyılarında yaşayan halklar.
Portekiz: Avrupa’nın en batısında yer alan ülke.
Fenikeliler: Antik dönemde Doğu Akdeniz kıyılarında (bugünkü Lübnan ve Suriye) yaşamış olan halk. Deniz ticaretinde ileri oldukları belirtilir.
1929 senesinin idesi: 1929’da başlayan ve 30’lu yıllarda devam eden, özellikle Kuzey Amerika ve Avrupa’da etkili olan “1929 Dünya Ekonomik Buhranı”na atıf var.
Patron yamağı Eleni (?)
Sünnilik: Bilhassa Dört Halife’den sonra ortaya çıkan itikadî sapmaları izale etmek ve dolayısıyla küfre mukavemet etmek için İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin öncülük ettiği tavır.
Müslümanlık
Şiiler: Hz. Ali’nin hilâfetini kabul edip diğer üç reşit halifeyi reddeden ve onlar hakkında ağır suçlamalarda bulunan grup. Muhammed Hamidullah Şiileri “İslâm’dan kopup gitmiş” olarak nitelendirmektedir.
Helenleşme: Helenizm Antik Yunan medeniyetini ifade eder. Helenleşme, Grek olmayan unsurların Grek düşüncesinin etkisiyle benimsedikleri durumdur.
Latinleşme:
İbranişleşme: İbranileşme.
Osmanlı-İngiliz ticaret anlaşması: Milâdî 1838 Baltalimanı Antlaşması. Britanya vatandaşları Osmanlı sınırları içinde ticaret yaparken Türklerden daha az vergi ödeme (kimi durumlarda vergiden muafiyet) imtiyazı elde ettiler.
Bismillah
İş Bankası: Milâdî 1924’te kurulan, ilk genel müdürlüğünü Celâl Bayar’ın yaptığı yarı özel banka.
Alman
Polonya menşeli Rosa Luxemburg: Rosa Luxemburg, 1871–1919. Yahudi bir ailenin çocuğu olarak Polonya’da doğan Alman şair, düşünür, sosyalist.
Buldan: Denizli’nin ilçesi. Buldan bezi dünyaca ünlü bir dokuma türüdür.
Osmanlı: Osmanlı Devleti.
